LET OP. Dit artikel is ouder dan 1 jaar.
Wat willen de politieke partijen met de woningmarkt? Alles op een rij
Geplaatst op 20-11-2023
Woensdag 22 november is het zover: dan mogen we stemmen. Twijfel je nog? Dit zijn de standpunten over één van de grootste thema’s deze verkiezingen: de woningmarkt.
Het RTL nieuwspanel onderzocht welk thema Nederlanders het belangrijkst vinden deze verkiezingen. Met afstand op één staan de problemen op de huizenmarkt: 59 procent van de panelleden heeft dit thema als één van de hoofdthema’s aangevinkt, bij jonge mensen gaat het zelfs om 70 procent.
Overeenkomsten op grote lijnen
Alle partijen zijn het erover eens dat er oplossingen moeten komen voor de krapte op de woningmarkt. De overeenkomsten:
- Veel partijen erkennen het woningtekort en pleiten voor de bouw van nieuwe woningen, vaak in de orde van honderdduizenden tot een miljoen nieuwe woningen;
- Er is algemene steun voor diversificatie van het woningaanbod, waarbij het belang van zowel sociale huurwoningen als betaalbare koopwoningen wordt benadrukt;
- Partijen willen starters ondersteunen door het creëren van betaalbare koopwoningen en het verminderen van barrières voor het betreden van de woningmarkt.
- Verduurzaming is een belangrijk thema, waarbij partijen maatregelen voorstellen zoals isolatie, zonnepanelen, energiebesparing en het afbouwen van aardgasgebruik.
Wie krijgt de regie?
De VVD wil het aan de markt overlaten: bouwers en projectontwikkelaars.
Op links willen partijen juist dat de overheid de regie neemt. De SP wil er zelfs een nieuw ministerie voor in het leven roepen. En GroenLinks/PvdA wil onder meer een speciaal woningbouwfonds. D66 wil ook een fonds, onder meer bedoeld om bestaande huizen op te toppen, om of uit te bouwen of te splitsen.
De BBB zoekt het in het versoepelen van regels voor vergunningen, waaronder het buitenspel zetten van stikstofregels met een beroep op ‘groot openbaar belang’. Het versimpelen van ‘belemmerende regels’ is ook voor de PVV een oplossing. De twee partijen willen daarnaast Nederlanders voorrang geven bij het toewijzen van sociale huurwoningen.
Hoe hard mogen de huren nog stijgen?
Een ander groot probleem in het woondossier zijn de torenhoge huren. Vandaar dat alle partijen met plannen komen om deze te verlagen of op z’n minst te maximeren. De SP en de PVV willen dat de huren omlaag gaan in de komende jaren. De PVV stelt een verhoging van de huurtoeslag voor.
De huren verlagen gaat de meeste andere partijen te ver. Er mag best een maximum gesteld worden aan hoe hard ze nog mogen stijgen. De VVD wil de stijging van de huren afremmen, net als D66 en GroenLinks/PvdA.
De partijen zijn het vervolgens weer oneens of zo’n maximumhuur voor een deel van de vrije sector zou moeten gelden, of voor alle huurwoningen. GroenLinks/PvdA is hier voorstander van, maar D66, CDA en VVD zien hier geen heil in.
Hypotheekrenteaftrek
Het is opmerkelijk dat veel politieke partijen blijven vasthouden aan de hypotheekrenteaftrek. Diverse onderzoeken (door SEO en Panteia) wijzen immers keer op keer uit dat de eigenwoningregeling ‘niet controleerbaar, niet uitvoerbaar en evenmin handhaafbaar is’. De Nederlandse Orde van Belastingadviseurs (NOB) noemde de regeling nog niet zo lang geleden ‘volstrekt onuitvoerbaar, zowel voor belastingplichtigen als de Belastingdienst’. Bovendien werkt de eigenwoningregeling verstorend voor de woningmarkt (met als resultaat een te kleine vrije huursector en mogelijk hogere hypotheekschulden), iets waar onder meer Klaas Knot (DNB) regelmatig op wijst.
Bronnen: